Diyanet İşleri Başkanlığının “Umre Rehberi” adlı kitabından aldığımız umre ile ilgili sizin için özetledik. İstifade etmenizi dileriz. Umre niyetinizin ve ibadetinizin kabul olması duasıyla…
Yazı İçeriği
Umre nedir? Umrenin farzları nelerdir?
Umre, ziyaret etmek demektir. İslam dininde umre ise, “İhrama girerek Kâbe’yi tavaf etmek, Safâ ile Merve arasında sa’y yapmak ve tıraş olup ihramdan çıkmak şeklinde yapılan ibadettir”
Umrenin iki farzı ikidir: İhram ve tavaf. Bunlardan ihram şart, tavaf rükündür. Umrenin vacipleri sa’y ve tıraş olup ihramdan çıkmaktır.
Umre nasıl yapılır? Basit ve anlaşılır umre tarifi.
Umre ibadeti, Mekke-i Mükerreme’ye doğru giderken mikat noktasına varmadan önce (çıkış havalimanında veya yolda iken) ihrama girip umreye niyet etmekle başlar ve bundan sonra ihram yasakları da başlar. Sözlükte “belli bir zaman tesbit etmek” anlamındaki vakt kökünden türeyen mîkāt, “vakit” karşılığı yanında “bir iş yapmak için belirlenen zaman veya yer” mânasına gelir.
İhrama girdikten sonra Mekke’de Mescid-i Haram’a varıp Kâbe’nin etrafında tavaf (7 dönüş), Kâbe’nin hemen yanındaki Safâ ile Merve arasında sa’y (4 gidiş, 3 geliş olmak üzere 7 gidiş gelişten oluşan yaklaşık 3 km yürüyüş) ve nihayetinde saç tıraşı ile tamamlanan ve aslında birkaç saat süren (yoğunluğa göre süre artmaktadır) bir ibadettir.
Umre tamamlandıktan sonra ihramdan çıkılmış olur ve ihram yasakları da sona erer. Bundan sonra otelinize gidip dinlenebilir veya planlamanıza göre Mekke’den ayrılabilirsiniz. Sonuç olarak umre ibadeti günübirlik yapılabilen bir ibadettir. Mekke’ye umre için vardığınızda önce otele yerleşip dinlenebilir, uyuyabilir, daha sonra da Mescid-i Haram’a umre yapmaya gidebilirsiniz. Ancak ihramlı olduğunuz için ihram yasaklarına umre bitene kadar dikkat edersiniz.
Umreye (Mekke’ye) Türkiye’den gidecekseniz ihrama çıkış havalimanında (İstanbul Havalimanı gibi) veya havada uçakta iken mikat noktasına gelmeden önce; umreye (Mekke’ye) Medine’den gidecekseniz Medine’de otelde veya Mekke’ye giderken yolda ihrama girebilirsiniz. Her iki durumda da mikat noktalarına varmadan önce ihrama girersiniz. Mekke’ye gidiş yönüne göre mikat noktaları değişmektedir.
Umrenin yapılışı ile ilgili detaylar
Umre ile ilgili detaylı bilgileri aşağıda bulacaksınız. Bu bilgileri hazırlarken kaynak olarak Diyanet İşleri Başkanlığı “Umre Rehberi” kitabına başvurduk. Kitabın tümüne ulaşmak istiyorsanız Diyanet Umre Rehberi bağlantısına gidebilirsiniz.
İhram
Umre yapmak için ilk önce ‘İhram’a girmek gerekmektedir. Kelime olarak “İhram”, haram kılmak demektir. Normal durumlarda yapılması dinen yasaklanmamış olan bazı iş ve davranışların, hac ve umre yapacak kişiler için belli bir süre yasak kılınması anlamına gelir. Söz konusu yasaklar, umreye niyet edip ihrama girmekle başlar.
İhrama girmeden önce genel bir vücut temizliği yapılır. Mümkünse gusledilir, değilse abdest alınır. Varsa güzel koku sürülür. Erkekler, iç çamaşırları da dâhil normal giysilerini çıkarır, sadece “izar” ve “rida” denilen iki parça ihram örtüsüne bürünürler. Bunların beyaz renkli ve yeni olması güzel olur. Başlarını açık tutarlar, çoraplarını ve ayakkabılarını çıkarırlar. Ayaklarına terlik ve benzeri şeyler giyerler. Kadınlar ise normal kıyafetlerini değiştirmezler. Çorap, ayakkabı ve eldiven giyebilirler. Yüzlerini açık bırakarak başlarını örterler.
Şayet, mekruh bir vakit değilse, iki rekât “ihram namazı” kılınır. Namazın ilk rekâtında, Fatiha’dan sonra “Kâfirûn”, ikinci rekâtında “İhlâs” sûrelerinin okunması güzel olur. Namazdan sonra niyet edilmesi ve Telbiyenin söylenmesiyle ihrama girilmiş olur. “Niyet”, kişinin, yapacağı ibadete karar vermesidir. “Allahım! Senin rızan için umre yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle.” şeklinde dil ile söylenir. Niyet yapıldıktan sonra Telbiye söylenerek ihrama girilmiş olur. Telbiye şu şekildedir: “Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk, innel hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülk, lâ şerîke lek.” Anlamı: “Buyur Allahım buyur! Emrindeyim buyur! Senin hiçbir ortağın yoktur. Emrindeyim buyur! Şüphesiz hamd sana mahsustur. Nimet de senin, mülk de senindir. Senin hiçbir ortağın yoktur.”
Umre yapmak üzere yola çıkan kadınlar, ihrama girme anında özel hâllerinde bulunsalar da ihrama girerler. İhram için gerekli hazırlığı yaparak umreye niyet edip ‘Telbiye’ getirirler ve böylece ihrama girmiş olurlar. Fakat Mekke’ye varınca özel durumları sona erene kadar umre yapmazlar, Kâbe’yi tavaf etmezler. İhramda kalmaya devam ederler. Özel durumları sona erince gusül yaparlar ve Harem-i Şerif’e (Mescid-i Haram’a) gidip umrelerini yerine getirirler.
İhram yasakları nelerdir?
İhrama girildiği andan itibaren ihramdan çıkıncaya kadar “ihram yasakları” olarak ifade edilen bir dizi yasak başlar. Normal zamanlarda yasak olmayan bazı iş ve davranışlardan ihram süresince uzak durulması gerekmektedir. Harem denilen bölgenin (Mekke ve çevresinin) doğal bitkilerini kesmek, koparmak, av hayvanlarını avlamak, korkutmak; erkeklerin ihram örtülerinin dışında elbise giymesi, başlarını ve yüzlerini örtmeleri, eldiven, çorap, ayakkabı giymeleri; tırnak kesmek, saç sakal tıraşı olmak, vücudun herhangi bir yerindeki kılları koparmak veya kesmek, saç sakal ve bıyıkları yağlamak, boyamak, oje ve ruj kullanmak, vücuda veya ihram örtüsüne koku sürmek ve parfüm kullanmak; eşiyle ilişkiye girmek veya buna yol açacak davranışlarda bulunmak, şehevî duyguları tahrik edici şeyleri konuşmak. Bütün bunlar ihramlı için yasaktır.
Bunlara ek olarak diğer zamanlarda da haram ve yasak olan başkalarına zarar vermek, kavga etmek, sövmek, kötü söz ve davranışlarda bulunmak gibi tutum ve davranışlar da ihram yasakları içinde olup bunların günahı ihramlı için daha ağırdır. Bu yasaklara uymayanlara yasağın durumuna göre birtakım cezalar gerekir. Bu cezalar, en hafifinden en ağırına doğru bir miktar sadaka vermekten, yapılacak umrenin iptal olmasına kadar uzanır ki ihtiyaç durumunda bu hususlar, ilgili kitaplardan veya din görevlilerinden öğrenilmelidir.
İhramlı iken yasak olmayan bazı fiil ve davranışlar
İhramlının yıkanması, parfümsüz sabun kullanması, diş fırçalaması, diş çektirmesi, kırılan tırnağı ve zarar veren bir kılı koparması, kan aldırması, iğne yaptırması, yara üzerine sargı sardırması, kol saati, yüzük ve bilezik takması, kemer kullanması, omuza çanta asması, yüzü ve başı örtmeden üzerine battaniye, pike ve benzeri şeyler alması, palto ve benzeri giysileri giymeksizin omuza alması yasak değildir. İhramlı iken uyuyabilirsiniz, tuvalete gidebilirsiniz. Ancak tavafı abdestli olarak yapmak şarttır.
İhramlı iken abdest zorunlu mudur?
Tavaf esnasında abdestli olmak Hanefîler’e göre vacip, diğer mezheplere göre rükün yani farzdır. Tavaf esnasında abdesti bozulan kişi, tavafı bırakıp abdest alarak kaldığı yerden tavafa devam eder, dilerse tavafı baştan başlayarak yeniden yapabilir. Diğer mezheplere göre ise abdestsiz yapılan tavaf geçersiz olup, bu şekilde yapılan tavaf mutlaka iade edilmelidir.
Sa’yi abdestli olarak yapmak sa’yin sünnetlerindendir. Bilerek abdestsiz yapmak ise mekruhtur. Bununla birlikte tavafı abdestli olarak yaptıktan sonra sa’y esnasında abdesti bozulan kişinin bu hâliyle sa’yini tamamlaması durumunda sa’yi geçerli olur.
Harem Bölgesine Giriş
İhrama giren kişiler, içtenlikle dua ederek ve Yüce Allah’ı anarak Harem-i Şerif’e yönelirler. Dışardan gelenler, Mekke’ye vardıklarında kutsal iklime ulaştıklarından dolayı Yüce Allah’a şükrederler. Mekke’de yine telbiye, dua ve diğer zikir cümlelerini söyleyerek Harem-i Şerif’e giderler. Bunlar söylenmese de olur. Ancak bilenlerin söylemesi güzel olur. Harem-i Şerif (Mescid-i Haram), Kâbe’yi çevreleyen mescittir. Tavafa başlamadan evvel Telbiyeyi keserler. Daha sonra “Umre tavafı”nı yaparlar.
Tavaf
Tavaf, Hacer-i Esved köşesi hizasından başlayarak usulüne göre Kâbe’nin etrafında ibadet amacıyla yapılan yedi dönüşten (şavt) oluşur. Tavafa başlamadan önce erkekler, vücudun üst kısmına örtülen peştamalın bir ucunu sağ koltuk altından geçirerek sol omuza atıp sağ kolu omuzla birlikte açıkta bırakırlar (Iztıba). Tavaf bitince omuz kapatılır. Umre tavafı için Hacer-i Esved hizasına gelmeden; “Allahım! Senin rızan için umre tavafı yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle” diye niyet edilir.
Sa’y
Koşmak, hızlı yürümek anlamına gelen Sa’y, Safâ ile Merve arasında usulüne göre gerçekleştirilen gidiş geliştir. Terim olarak, hac ve umrede Kâbe’nin doğu tarafındaki Safâ’dan başlayarak Merve’ye dört gidiş, Merve’den Safâ’ya üç dönüş olmak üzere bu iki mevki arasındaki gidişgelişe denir. Safâ ile Merve arasındaki sa‘y yerinin (mes‘â) uzunluğu 394,5 metredir. Sa’y esnasında Safâ ile Merve arasındaki mesafenin Safâ’ya yakın olan tarafında iki yeşil ışık arasında bulunan bölümünde (55 metre) erkeklerin daha canlı ve hızlı yürümesine ise “Hervele” denilmektedir. Sa’y yapacak kişi, Hacer-i Esved’i istilam ederek Safâ tepesine yönelir. “Allahım! Senin rızan için umre sa’yini yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle” diye niyet eder, Kâbe’ye döner, tekbir, tehlil, salâvat okur ve içtenlikle dua eder. Sonra Merve tepesine doğru yürüyerek sa’yin ilk şavtına tekbir, tehlil ve dualarla başlar. Yukarıda da belirtildiği üzere bunların okunması zorunlu değildir. Önemli olan içtenlikle Allah’a yöneliş ve duadır.
Tıraş Olup İhramdan Çıkma
Saçlar tıraş edilmek suretiyle ihramdan çıkılır. Erkekler saçlarını dipten tıraş eder veya kısaltırlar. Kadınlar ise saçlarının ucundan parmak ucu uzunluğundan daha az olmayacak miktarda keserler. Tıraş olduktan sonra umre ihramından çıkılmış olur. Böylece geçici ihram yasakları da kalkar. İhramdan çıkma aşamasına gelmiş ihramlı kimseler, kendilerini ve birbirlerini tıraş edebilirler. Mekke’de bulunulduğu sürece beş vakit namazın Harem-i Şerif’te kılınmasına özen gösterilmelidir. Allah Resûlü (s.a.v.) Mescid-i Harâm’da kılınan bir namazın diğer mescitlerde kılınan yüz bin namazdan daha faziletli olduğunu bildirmiştir. Ayrıca fırsat buldukça bol bol nafile tavaf yapılmalıdır. Mekkeli olmayanların Mekke’de bulundukları süre içinde Mescid-i Haram’da nâfile namaz kılmaktan çok, nâfile tavaf yapmaları daha faziletlidir. İmkân bulunca Harem-i Şerif’te Kur’an okumaya gayret edilmelidir. Mekke zaman, olabildiğince iyi değerlendirilmeye çalışılmalıdır.
Umre’de Kadınlar
Umrenin yerine getirilişi açısından kadınlarla erkekler arasında görülen farklar şunlardır:
- Kadınlar için erkeklerde olduğu gibi özel bir ihram kıyafeti söz konusu değildir. Kadınlar umre esnasında da elbise, başörtüsü, çorap, ayakkabı gibi her zaman giydikleri kıyafetlerini giyerler. Yalnızca yüzlerini örtmezler.
- Telbiye, tekbir, tehlil, salâvat okurken ve dua ederken erkeklerin yaptığı gibi seslerini yükseltmezler.
- Remel ve Hervele yapmazlar.
- İzdiham olan yerlerde mümkün olduğu kadar erkeklerin arasına girmemeye özen gösterirler. Özellikle namaz kılarken, erkek safları arasında kalmayıp kadınlara ait yerlerde namaz kılarlar.
- Âdetliyken ihrama giren veya ihrama girdikten sonra âdet görmeye başlayan hanımlar, umrelerini özel günleri geçtikten sonra yaparlar. Âdetleri devam ettiği sürece dua, tesbihat ve zikir ile kutsal iklimdeki vakitlerini değerlendirirler.
Henüz değerlendirilmedi